ترکمتر و قیمت ترکمتر

ترکمتر
در این مجموعه مقاله سعی براین خواهیم داشت که ابتدا تعاریف مختلفی از انواع ترک مترها داشته باشیم .سپس ترک مترهای  کمپانی DOGHER را به صنعتگران و مشتریان عزیز شرکت پراگ ( پژوهشگران راد اندیش ارمان گستر ) PRAG CO معرفی کنیم . دوستان ” قبل از اینکه بخواهیم در مورد اچارهای ترک متر کمپانی بزرگ DOGHER صحبت کنیم و انواع اچارهای این کمپانی به شما معرفی کنیم , لازم میدانیم که کمی در مورد نحوه باز وبسته کردن پیچ و گشتاور و فشاری که در هنگام باز و بسته کردن پیج اعمال میشود صحبت کنیم که چرا باید در باز و بست پیچ ها دقت کنیم وچرا از وسایلی چون ترک متر در انواع مختلف باید استفاده کینم  و اینک مطالبی در مورد ترک متر و گشتاور را به اختصار بیان میداریم.

آچار ترك متر چيست و چه كاربردي دارد؟

اولین نکته ای که باید بدانیم , این هست که به اجار ترک متر ، گشتاور سنج هم گفته میشود . پس ابتدا گشتاور را توضیح میدهیم : گشتاور چیست؟ عامل مؤثر در گشتن هر جسم به دور محوری را گشتاور نیرو یا لنگر و یا تورک ( Torque ) می‌نامند. گشتاور یک کمیت فیزیکی است در حرکت چرخشی که به بزرگی نیرو و مسیر و مکان اثر نیرو بستگی دارد .
گشتاور یک کمیت برداری بوده و یکای آن در سامانه استاندارد بین‌المللی یکاها، نیوتن متر است. گشتاور به معنی ، نیروی وارد شده ( نیروی اعمال شده ) به جسمی می باشد ، که از فاصله محل وارد شدن نیرو به محلی که قرار است نیرو به آن وارد شود ، فاصله ای وجود داشته باشد (حتی اگر این فاصله 1 میکرو متر یا یک میلیونوم متر باشد). پس میتوانیم بگوییم گشتاور یعنی : حاصل ضرب نیروی وارد بر جسم دوار x بازوی مقاومت .
اهمیت کنترل کردن گشتاور یا نیروی اعمالی بر پیچ ها: راه های مختلفی برای اتصال دو یا چند قطعه به یکدیگر وجود دارد،اتصال بوسیله پیچ و مهره یکی از پر مصرف ترین و کاربردی ترین اتصالات در تمامی صنایع می باشد. در این حالت پیچ باید در حالتی با تنش ثابت مانده و دچار خستگی و شکست نشود.اگر سفت شدگی پیچ کمتر از میزان مورد نیاز باشد،بنابرین تنش کششی اعمال شده در پیچ کمتر از میزان مورد نیاز بوده و اتصال ایمن نخواهد بود.
اگر گشتاور اعمالی وارده بر پیچ بزگتر از میزان مورد نیاز باشد،داخل پیچ تنش های بزرگتری از آنچه مورد نیاز است وجود خواهد داشت،و ممکن است اولا باعث شکست پیچ شده و همچنین تخریب سطح کار و قطعات گردد. بنابر این استفاده از ابزاری که بتواند گشتاور اعمالی بر پیچ و به تبع آن کشش حاصل در پیچ و قطعات را با تلورانس رضایت بخشی کنترل و اعمال کند ضروری است و این وسیله آچار ترکمتر یا همان ترک رنچ می باشد. چگونگی محاسبه گشتاور “Torque” : تصور شود یک نفر در حال بستن یک پیچ با استفاده از یک دسته بکس 1 متری باشد. اگر او از 10 کیلوگرم نیرو (10kgf) برای بستن پیچ حول محورش استفاده کند،او گشتاوری معادل 10 کیلوگرم نیرو متر (10kg.f.m) را حول محور پیچ اعمال کرده است البته در سیستم استاندارد متریک (SI) نیرو با استفاده از واحد نیوتن سنجیده می شود. بنابر این با استفاده از این تبدیل که 1 کیلو گرم نیرو معادل 9.81 نیوتن می باشد،شخص گشتاوری معادل 98.1 یا حدودا 100 نیوتن در متر را اعمال کرده است. شکل ذیل , بخوبی نحوه محاسبه گشتاور را بیان میکند وبا روئیت این تصویر امیدواریم کاملا مطلب گشتاور تفهیم شده باشد.

نکته ای که شاید کمتر به ان توجه میشود:
برای اندازه گیری گشتاور سیستمهای دوار یا گردنده نظیر موتور ، گیربکس یا حتی درب بطری نوشابه و در کل مواردی که اندازه گیری نیروی وارد بر محور جسم دوار نیاز باشد مورد استفاده قرار میگرید.
برای مثال در صورتی که درب بطری نوشابه با گشتاور بیش از استاندارد بسته گردد ، باز کردن به کمک دست مشکل و برای این منظور بایستی کارخانه های تولید نوشابه به ترک متر مجهز تا گشتاور مناسب برای پیچش درب بطری را تنظیم کنند. نظیر دیگر دستگاه های اندازه گیری گشتاور سنج میتواند به صورت دستی و یک نشاندهنده و یا با خروجی باشد که به آن ترانسمیتر یا ترانسدیوسر گشتاور گفته میشود باشند .
به این نکته بایستی توجه کرد که گشتاورسنجی محورهای دوار و در حال حرکت یا دینامیک از گشتاور سنجی نمونه های ثابت و استاتیک به مراتب مشکل تر است . البته به یمن تکنولوژی های جدید (SAW sensors ) و استفاده از مدلهای ریموت این اندازه گیری به راحتی انجام میگیرد .
صنعتگران عزیز و گرامی کشور بزرگ ایران : قطعا مستحضر هستید که یکي از انواع اتصالات دو يا چند قطعه با یکديگر، اتصال موقت با كمك پيچ و مهره است. اتصال قطعات دستگاه هاي صنعتي و انواع ماشين آلات مختلف توسط پيچ و مهره بر اساس معيار سختي، قطر ميزان بار و یکسري محاسبه هاي ديگر طراحي مي شود. ميزان سفت كردن هر پيچ (گشتاور يا تُرك)، حاصل ضرب مقدار نيروي اعمال شده در طول بازوي اعمال نيرو است. پيچ هاي مختلف بر اساس كاربرد و محل استفاده داراي گشتاور تعريف شده اي هستند، اين ميزان توسط طراح و سازنده ماشين آلات محاسبه شده و به مصرف کننده اعلام مي شود. عدد معيني از تُرك یک پيچ در حقيقت مناسب ترين گشتاوري است كه با اعمال آن قطعات متصل شده توسط آن پيچ بهترين بازدهي را ارایه می دهد. با توجه به مطالب بالا، با دانستن ميزان گشتاور ياترك طراحي شده به منظور بستن هر پيچ نياز به ابزاري كارا و قابل اطمينان و تحت كنترل است. ابزار مورد نيازبراي اعمال گشتاور دقيق براي هر پيچ ترك متر ناميده مي شود.
در طراحي و ساخت ترك متر با توجه به كاربرد آن در زمينه اندازه گيري، از قطعات بسيار ظريف و دقيق صنعتي استفاده شده و عملكرد هر قطعه در صحت نتيجه نهايي موثر است. تمامي ترك مترها داراي گواهي نامه كاليبراسيون از كارخانه سازنده هستند كه با كم ترین ميزان خطا در عملكرد، تحويل مصرف كننده می شوند. حفظ دقت ابزار به انتخاب ترك متر مناسب، تعداد دفعات استفاده و شيوه نگه داري بستگي دارد. در طراحي اين ابزار، حفظ طولاني مدت كاليبراسيون و نيز استفاده آسان توسط كاربر مورد نظر قرار گرفته است. در حال حاضر ترك مترها در دو نوع كه داراي قفل هاي متفاوتي هستند به بازار مصرف ارایه شده است.

انواع تركمتر : types of torque wrench

انواع ترکمتر

1. ترکمتر های تقه ای=>    (ترکمتر مکانیکی)
2. ترکمتر کمر شکن =>   (ترکمتر تاشو )
3. ترکمتر های عقربه ای =>   (ترکمتر ساعتی)
4. ترکمتر دیجیتال  =>  (ترکمتر با صفحه نمایش الکترونیکی )
5. ترکمتر اسلیپری => (ترکمتر رد کن )

آچار ترکمتر ها به پنج دسته اصلی از نظر ساختار تقسیم می شوند:

1– ترکمتر های تقه ای:  torque wrench ( Click Tools ) 

ترك مترهاي تقه اي بر روي یک گشتاور مشخص كاليبره مي شوند وپس از رسيدن به گشتاور مورد نظر تقه مي زنند و اگر نيروي بيشتري وارد شود گشتاور پيچ نيز بالاترخواهد رفت.

این ابزار  در مدل های جغجغه ای ، سری خور و درایو ثابت یافت می شوند که هر یک بر اساس مشخصه های خود دارای کاربرد های مختلف هستند ، تنظیم آنها از طریق قسمت دسته یا انتهای دسته صورت می گردد و با رسیدن گشتاور به عدد تنظیم شده با یک حرکت کوچک چند میلیمتری قسمت سره و صدای کلیک یا اصطلاحاٌ تقه کاربر را مطلع می سازند.

این نوع ترکمتر ها معمولا دارای ساختار ساده تر هستند و در برابر آسیب های کارگاهی مقاوم تر می باشند.

تقسیم بندی ترکمتر های تقه ای به صورت تقریبی در رنج های 1 تا 20 نیوتن متر / 5 تا 50 / 20 تا 100 / 40 تا 200 نیوتن متر

60 تا 300 نیوتن متر /80 تا 400 نیوتن متر / 100 تا 500 نیتن متر / 200 تا 800 نیوتن متر / 300 تا 1000 نیوتن متر

500 تا 1500 نیوتن متر / 750 تا 2000 نیوتن متر / 1000 تا 3000 نیوتن متر می باشد .

ترکمترها در کلیه صنایع کاربرد داشته و شامل کوچک ترین پیچ ها استفاده شده در بوردهای الکترونیکی تا سایزهای متوسط و بزرگ مورد استفاده در کارخانه ها ، صنایع خودروسازی ، قطعه سازی ، سازه های فلزی و ماشین آلات هستند .

برای اعمال گشتاور از 2000 و 3000 نیوتن متر به بالا از ترک مولتی پلایر ، آچار ترک پنوماتیک و آچار ترک هیدرولیک استفاده می شود.

2. ترکمتر های کمرشکن :
تركمتر تاشو Breaking Tools) : ) torque wrench

ترك متر هاي تاشو بر روي یک گشتاور مشخص كاليبره شده و پس از رسيدن به گشتاور مورد نظر خم مي شوندو اگر نيروي بیشتري وارد كنيم گشتاور پيچ نيز بالاترخواهد رفت. این نوع ترکمتر دارای ساختار نزدیک به ترکمتر های تقه ای می باشد با این تفاوت که زمانی که به عدد تنظیم شده می رسند به جای صدای کلیک به طور کلی از وسط یا از قسمت بالا خم می شوند که به اصطلاح کمر شکن نامیده می شوند . ترکمتر های کمرشکن بیشتر در رنج های عددی بالا که امکان مشاهده چشمی و صوتی ترکمتر های تقه ای پایین است کاربرد دارند.

3-  ترکمتر های عقربه ای :
( ترکمتر ساعتی ) torque wrench (Analog )

ترك مترهاي عقربه اي، گشتاوراعمال شده به پيچ را اندازه گيري مي كنند این نوع ترکمتر ها که بیشتر استفاده آزمایشگاهی دارند به صورت صفحه اندیکاتور مدرج شده می باشند که با هر میزان اعمال گشتاور عدد در صفحه قابل خواندن می باشد ، ترکمتر های عقربه ای معمولاٌ دارای یک عقربه دوم هستند که بیشترین عدد اعمال شده را ثبت می نمایند . میزان خطای تقریبی این نوع ترکمتر 3% رنج اعمال شده است.
ترکمتر های عقربه ای دارای دقت بالاتری نسبت به ترکمتر های تقه ای هستند و محدوده گشتاور آنها از 1 نیوتن متر تا 4000 نیوتن متر می باشد که در انواع امریکایی و انگلیسی متفاوت است .

4- ترکمتر های دیجیتال
ترکمتر با صفحه نمایش الکترونیکی  torque wrench (Dihitial )

اين نوع ترك متر گشتاور وزاويه چرخش پيچ را اندازه گیری مي كند و از دقت بسيار بالایي برخوردار است. امکان اندازه گیری دقیق ، ثبت اطلاعات در رایانه و قابلیت تنظیم واحد های اندازه گیری و نوع ثبت گشتاور از مشخصه های این نوع ترکمتر ها می باشد میزان خطای این نوع ترکمتر ها از نوع عقربه ای کمتر بوده و حدود 1% رنج اعمال شده می باشد. محدوده گشتاور ترکمتر های دیجیتال از 1 تا 2000 نیوتن متر است که در رنج های زیر 400 نیوتن متر بیشتر استفاده میشوند. نگهداری و استفاده از ترکمتر های دیجیتال شامل قوائد خاصی است که آنها را کمتر در شرایط کارگاهی کاربردی می کند.

5- تركمتر اسلیپری – خلاصی
ترکمتر رد کن  torque wrench (( Slipping Tools )

اين مدل ترك متر بر روي یک گشتاور مشخص كاليبره شده و پس از رسيدن به گشتاور مورد نظر، خلاص شده و اگر نيروي بيشتري وارد كنيم گشتاور پيچ بالاتر نخواهد رفت , از این جهت یکی از مطمئن ترین اچارهای ترکمتر بوده و کمترین خطا را خواهد داشت . این اچار برای دستگاها و ادوات حساس .از قبیل توربینها ، موتورهای نیروگاهی ، نیروگاههای هسته ای ، موتورماشینهای مسابقه ای ، تله کابینها و… کلیه بند و بستهای حساس استفاده میشود .

طرز بستن پیچ

با ترک خاص در مدل جغجغه ای توپی ترك متر را بیرون روی ترک مورد نظر تنظیم کرده توپی را به سمت داخل فشار می دهیم. با سفت کردن پیچ زمانی که صدا تق داد پیچ با ترک مورد نظر تنظیم شده. مدل ساعت دار روش عقربه ای دارد که حرکت می کند و عدد را در حین بستن می خوانیم.

طرز باز کردن پیچ

در مدل جغجغه ای: پیچ خور ترك متر را به سمت دیگر آچار فشار می دهیم تا ترك متر در خلاف جهت کار
کند. از ترک کم تر شروع می کنیم با تنظیم تر ک مورد نظر و چرخاندن زمانی که صدای تق آمد یعنی با ترکمورد نظر باز نشده. رفته رفته ترک را افزایش می دهیم تا باز شود. این روش با سعی و خطاست و نتیجه ترک پیچ ترکی کم تر از ترک باز شده است (برای حصول نتیجه دقیق تر افزایش ترک را باید کم کم افزایش داد یا از مدل اندیکاتوری استفاده کرد.)

روش استفاده از قفل ترك متر

درجه معين شده را با استفاده از دسته گردان بر روي ابزار اعمال کنید. بدين ترتيب كه ابتدا گشتاور لازم را روي دسته ثابت مشخص كنيد و با چرخاندن دسته گردان عدد صفر را بر آن منطبق کنيد.در صورتي كه گشتاور مورد نظر شما بر روي اعداد مدرج روي دسته ثابت حك نشده است، می توانيد به طور دقيق و با استفاده از اعداد حك شده روي دسته گردان مقدار گشتاوري لازم را بر روي ابزار اضافه کنيد ، سپس دسته گردان را با قفل مربوطه ثابت کنيد.عملكرد ابزار به صورتي است كه با رسيدن به نقطه گشتاوري قسمت جغجغه آن مانع از اعمال نيروي مضاعف شده و به اصطلاح تقه می زند. هنگام استفاده ازابزار دقت لازم را براي رويت تقه ترك متر داشته باشيد.اولين تقه نشان دهنده ميزان گشتاوري تنظيم شده روي ابزار شماست.به ياد داشته باشيد ترك مترها فقط در جهت بستن پيچ ها (در جهت حركت عقربه های ساعت) عمل می كنند.

توجه خاص به ترک متر  و دقت در نگهداری آن

دستگاه ترك متر پس از هر گونه تعميرات يا تعويض قطعات نيازمند كاليبراسيون جديد است.ترك متر در صورت بروز ضربه يا سقوط نيازمند كاليبراسيون است. با توجه به تعداد دفعات استفاده از ترك متر در فواصل مشخص براي كاليبراسيون اقدام کنید. در اكثر موارد علت بروز صدمه و معيوب شدن بخشهای مكانیک ترك متركاليبره نبودن آن است و اين مشكل باعث بروز خطاهاي عمده در كار مصرف كننده خواهد شد.

واحدهای ترك متر

با توجه واحد های مورد استفاده در كشور های مختلف از واحده اي اندازه گيري مختلفي در ساخت ترك متر ها استفاده می شود. برخي از ترك مترها توانايي كار بر اساس دو واحد را دارند.
کیلوگرم متر Kg.m
کیلوگرم سانتي متر Kg.cm
نيوتن متر N.m
فوت پوند lb.ft
اینچ پوندin.lb
مثال برای تبدیل واحد ها به یکدیگر می توان از روابط مربوطه اس تفاده کرد: هر کیلوگرم متر= 10 نیوتن متر=یک دكا نيوتن متر

آچار ترک مترهای درجه دار  یا  آچار درج های ترك متر
يکسان بستن پيچها، به ويژه در مورد بستن پيچهاي سر سيلندر و مهره های ياتاقان هاي ميل لنگ، چرخ ها، اهميت زيادي دارد. براي سفت کردن اين نوع پيچهايا مهره ها از آچار درجه دار استفاده می شود. آچار درجه دار، داراي ميله نشان دهنده است که مقدار سفت کردن پيچ را بر حسب گشتاور وارد شده به آن، نشان می دهد.

آچار ترك متر

اين آچار را به نام آچار درجه هم می شناسند. اين آچار نيرویي كه براي بستن پيچ هاي مختلف لازم است به طور استاندارد به ما می دهد و از بريدن پيچ و كم سفت بودن و يا زياد سفت بودن پيچ ها جلوگيري می كند. سر اين آچار مانند دسته بكس جغجغه ای است كه در دو حالت باز كردن و بستن قابل تنظيم است و تمام آچارهاي بكس مي تواند بر روي آن سوار شود. پس از تنظيم آچار بر روي مقدار گشتاور مورد نياز براي بستن پيچ بود از رسيدن به آن نيرو و سفت شدن پيچ، آچار رد می كند. نام نيروي چرخاندن پيچ نيروي گشتاور است كه اين آچار مقدار آن را می سنجد و واحدهاي اين نيروي كیلو گرم متر ( Kg.m )، نيوتن متر ( N.m ) و فوت پوند(lb.ft) است كه با سيستم های مختلف بر روي دسته اين آچار قابل تنظيم است.

    ♦ اینک مهمترین نکته

***مطلب بسیار مهم برای تعمیر کاران و مکانیکهای انواع خودروهای سبک وسنگین ***

کلیه تعمیر کاران خودرو به این نکته توجه فرمایند که :

حداقل سه ترك متر در بازه های گشتاوري زير نياز دارند همچنين نياز به یک گشتاور سنج
براي اندازه گیری گشتاور سيبك و انواع مهره هاست.

1.  ترك متر به منظور سفت كردن پيچ ها با گشتاور كم(سيبك، داشبورد، در موتور و…)
2. ترك متر به منظور سفت كردن پيچ ها با گشتاورمتوسط (سرسيلندر، ميل لنگ و…)
3. ترك متر به منظور سفت كردن پيچ ها با گشتاوربالا(مهره سر پلوس و…)
4. گشتاور سنج (اندازه گیری گشتاور سيبك و مهره ها و…)

دستگاه كاليبراتور ترك متر

دستگاهي است كه به كمك آن دقت عملكرد ابزار ترك متر اندازه گیری می شود. اين دستگاه باتكنولوژي های مختلف و به صورت ديجيتالي و مكانیکي يافت می شوند.

–ترکمتر یا ترک رنچ:

ترکمتر از جمع  “ترک” به معنای گشتاور و  “متر” می باشد که به لحاظ فنی  بی معنی است و در اصل به معنای اندازه گیری می باشد .در اینجا از متر بعنوان معیاری از سنجش استفاده شده است(مانند  اهم متر ohm metr). و در زبان  محاوره ای  نیز  واژه ترکمتر به جای آچارگشتاور و ترک رنچ(Torque wrench) مورد استفاده قرار می گیرد.
در هر حال منظور از ترکمتر آن دسته از ابزارهایی می باشد ، که برای کنترل و اندازه گیری  مقدار  گشتاور اعمالی بر پیچ ها یا مهره ها در هنگام باز کردن یا بستن آنها اعمال میشود،میباشد.

– آچار های ترکمتر یا  ترک رنچ را میتوان به چند دسته کلی تقسیم بندی کرد:

1. آچار ترک رنچ یا آچار ترکمتر دستی”Torque wrenches”
2. آچار ترک رنچ یا آچار ترکمتر هیدرولیک”Hydraulic Torque Wrenches”
3. آچار ترک رنچ یا آچار ترکمتر بادی یا پنوماتیک”Pneumatic Torque wrenches”
4. آچار ترک رنچ  یا آچار ترکمتر برقی”Electric Torque Wrenched”

– انواع ترکمتر های دستی:

ترکمتر های دستی به چهار دسته کلی :

1. ترکمتر های شاهینی “Beam Style”
2. ترکمتر های تقه ای “Click type”
3. ترکمترهای ساعتی “Dial”
4. ترکمترهای دیجیتال “ِDigital”

تقسیم میشوند.

ترکمتر تقه ای آن دسته از آچار ترک رنچ های دستی هستند،که بصورت مکانیکی و با زدن ضربه اپراتور را از رسیدن به گشتاور مورد نظر مطلع میسازند.

این دسته از ترکمتر ها خود به انواع زیر تقسیم می شوند

• تقه ای  click type Torque Wrenches
• کمر شکن Breaking Torque Wrenches
• هرزگرد Slipper type Torque Wrench

ترکمتر های ساعتی و شاهینی بصورت آنالوگ و همچنین ترکمتر های دیجیتال بصورت دیجیتال گشتاور مورد نظر را نمایش می دهند.
ترکمتر های دستی از اصولا حد اکثر تا رنج 3000 نیوتن متر بوده و دقتی معادل 3% در هنگام اعمال گشتاور دارند. البته ترکمتر های دیجیتال و ساعتی تا دقت 1% نیز می توانند وجود داشته باشند.

تهیه و تنظیم :

مدیر دفتر فنی مهند سی واجرایی شرکت پراگ دکتر هاشم ابهری

در زیر آچار ترک متر های حرفه ای کمپانی  دوگر ساخت  کشور اسپانیا را خواهید دید:

قیمت ترکمتر

قیمت ترک متر بسته به کیفیت آن قیمت ترکمتر تغییر میکند که بطبع هر چه کیفیت ترکمتر بالا تر باشد به همان اندازه قیمت ترکمتر نیز بالاتر می رود

خرید ترکمتر

هر جای کوشر عزیزمان ایران می باشد میتوانید با یک تماس برای خرید ترکمتر با ما همراه باشید مجموعه پراگ همه تلاش را برای رضایت شما برای خرید ترک متر می نماید.